Sağlık
Nöroloji Uzmanı uyarıyor: Ağır Covid-19 geçirenler risk altında

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Necioğlu Örken, Covid-19’un beyni nasıl etkilediğini şöyle açıklıyor;
“Bazı insanlar için bu etkiler hafif ve kısa ömürlü olabiliyor, ancak diğerleri için de bilişsel bozulma yaratan kalıcı sorunlar ortaya çıkartabiliyor. Bunun neden olabileceğine baktığımız zaman önümüzde bazı ipuçları var. Bu enfeksiyon ile nörodejenerasyon arasında biyolojik bir etkileşim var. Çünkü bu enfeksiyonu geçirenlerde nörodejeneratif biyo belirteçlerin seviyeleri, böyle bir hastalıkları olmamasına rağmen, enfeksiyonun ardından yükseliş gösteriyorlar. Ayrıca birtakım bağışıklık tepkileri aracılığıyla da santral sinir sistemine zarar vereceği düşünülüyor. Biliyorsunuz, daha önce İngiltere beyin biyo-bankasından elde edilen verilerde hem limbik hem de koku alma yollarında beyin hacminde küçülme gösterilmişti otopsilerde. Dolayısıyla bu koku alma bozukluğu ve bilişin etkilenmesi aynı sendromik spektrumda olabilir. Şimdi bu çalışmada da dünyada birkaç ülkeden hasta alınıyor. İşte Arjantin, Kanada, Şili, Yunanistan, Hindistan, İtalya, Rusya ve İngiltere’den ağırlıklı olarak aşağı yukarı 3537 kişilik bir grup. Bunun 2105’i enfekte, 1432 de enfekte olmayan, yani kontrol olarak alınan grup. Bu kişilere mental olarak bazı testler uygulandığında, genç ve orta yaşlı erişkinlerde hafif dikkat odaklanma bozukluğunu işaret ederken, yaşlı yetişkinlerde ise bellek, dil ve yürütme işlevlerinde bozulma olduğunu bulmuşlar. Dolayısıyla hem yaşla değişen bir bilişsel fonksiyonlarda bozulma var, hem de hastalığı ağır geçirenlerde ve koku alma bozukluğu yaşayanlarda bu bilişsel bozukluk daha fazla. Dolayısıyla Covid 19’un özellikle yaşlı yetişkinlerde beyin üzerinde derin ve kalıcı bir etki yaratabileceğini vurguluyor bu çalışma. Yani genç erişkinlerde daha seçici, daha dikkat üzerinde bir bozulma. Ama yaşlılarda, yani 59 yaş üzerindeki kimselerde hafif orta şiddette bunama ile erken Alzheimer hastalığından ayırt edilemeyecek bellek, dil ve yürütücü işlev bozuklukları görülüyor.”
Sağlık
Beyin Sisi: Çözüm magnezyumda mı?

MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ RİSKİ ARTIRIYOR MU?
Beyin sağlığı açısından kritik bir mineral olan magnezyum, enerji üretimi, nörotransmitter dengesi ve uyku kalitesinde rol oynuyor. Uzmanlara göre magnezyum eksikliği, zihinsel yorgunluğu tetikleyen temel faktörlerden biri. Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi’nde 2022 yılında yayımlanan bir inceleme, magnezyum dengesizliğinin beyinde iltihaplanma ve oksidatif stres riskini artırarak Alzheimer, Parkinson ve multipl skleroz gibi hastalıklara zemin hazırlayabileceğini ortaya koydu.
Beyindeki 300’den fazla biyokimyasal sürece katılan magnezyumun eksikliği, nöronlar arası iletişimi yavaşlatıyor. Bu da odaklanma güçlüğü, ruh hali dalgalanmaları ve hafıza sorunlarını beraberinde getiriyor.
Sağlık
Bilim insanları “15 dakika yeter” diyor: Erken ölüm riskini yüzde 20 azaltıyor

Araştırmada, 79 bin 850’den fazla yetişkinin sağlık verileri incelendi. Katılımcılar, gün içerisinde ne kadar süre yavaş veya hızlı yürüdüklerini bildirdi. İş yerinde yapılan yürüyüşler, köpek gezdirmek ve hafif aktiviteler “yavaş yürüyüş” olarak sınıflandırılırken; merdiven çıkmak, egzersiz ve tempolu yürüyüş gibi daha dinamik aktiviteler “hızlı yürüyüş” olarak kabul edildi.
17 yıl süren takip sonuçları, hızlı yürüyüş yapanların her türlü nedene bağlı ölüm riskinin yüzde 20 oranında azaldığını gösterdi. Özellikle kalp krizi ve felç gibi kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölümlerde bu etkinin daha belirgin olduğu belirlendi. Bulgular, American Journal of Preventive Medicine dergisinde yayımlandı.
Sağlık
Erkekler için İlk Non-Hormonal Doğum Kontrol Hapı YCT‑529 Güvenlik Testlerini Başarıyla Geçti
Açıklama: YCT‑529, erkekler için geliştirilen ilk non-hormonal doğum kontrol hapı, Faz 1 güvenlik denemelerini başarıyla tamamlayarak erkek kontraseptiflerinde devrim niteliğinde bir adım atıyor.
Giriş: Erkek Doğum Kontrolünde Çığır Açan Gelişme
Erkeklerde şu ana kadar yaygın olarak tercih edilen doğum kontrol yöntemleri prezervatif ve vazektomi ile sınırlı kaldı. Bu seçeneklerin yan etkileri veya kalıcılığı, erkeklerin aile planlamasında daha fazla sorumluluk almasını zorlaştırıyordu. Ancak, YourChoice Therapeutics öncülüğünde geliştirilen YCT‑529 adlı non‑hormonal hap, sperm üretimini geçici olarak durduran mekanizmasıyla bu dengeleri değiştirmeye aday görünüyor
YCT‑529’un Etki Mekanizması
YCT‑529, testislerdeki retinoik asit reseptör‑α proteinini bloke ederek sperm üretimini durduruyor. Bu mekanizma hormon düzeylerini etkilemediği için libido, testosteron ve diğer cinsiyet hormonu seviyelerinde anlamlı bir değişikliğe yol açmıyor
Faz 1 Deneylerinin Sonuçları
Aralık 2023’te başlayan Faz 1a denemesinde, 32–59 yaş arasındaki 16 erkek (tümü daha önce vazektomi yaptırmış) katılımcıya doz artırım protokolüyle YCT‑529 veya plasebo verildi. Katılımcılar, hapı hem tok hem aç karnına alarak ilacın biyoyararlanımını test etti. Sonuçlar, 30–180 mg aralığındaki dozların güvenli olduğunu ve ciddi yan etkilerin gözlenmediğini ortaya koydu .
Hibrit Dozlama ve Gelecek Aşamalar
Çalışmada ilacın yarılanma ömrü 51–76 saat arasında ölçüldü; bu da haftada birkaç kez doz alımına olanak tanıyabilir. Araştırmacılar, yakın zamanda 28 günlük ve 90 günlük Faz 1b/2a denemelerine geçmeyi planlıyor. Başarılı olması durumunda, önümüzdeki 3–5 yıl içinde YCT‑529 onay süreçlerini tamamlayarak piyasaya sürülebilir .
Toplumsal ve Aile Planlaması Açısından Etkisi
Erkekler için güvenli ve geri dönüşümlü bir hapın yaygınlaşması, aile planlamasında cinsiyetler arası sorumluluk paylaşımını güçlendirecek. Ayrıca, istenmeyen gebelik oranlarının düşürülmesine katkıda bulunarak hem bireylerin hem de toplumun refahını artırma potansiyeli taşıy.
Yayın Tarihi: 29 Temmuz 2025
Yazar: [FATİH DOGAN ]
-
Gündem3 gün önce
MOSSAD İddiası ve Bursa Yangınında Sabotaj Şüphesi: Gerçek Ne?
-
Politika1 hafta önce
Ahmed Şara’ya 7 Ayda 3 Suikast Girişimi: Her Defasında Türk İstihbaratı Devredeydi
-
Gündem1 hafta önce
Etçil Dev Çekirge Şaşırtıyor: Batman’da 20 cm’lik “Etcanavarı” Görüntülendi
-
Ekonomi1 hafta önce
WSJ: Türkiye, IDEF 2025’te 5,6 Milyar Dolarlık Eurofighter Typhoon Ön Anlaşmasını Duyurabilir
-
Gündem6 gün önce
Son Dakika: Bilecik, Sakarya ve Eskişehir’de Çiftçiler Alevleri Durdurmak İçin Traktörleriyle Çukur Kazıyor
-
Gündem1 hafta önce
Konya’da “Yanlış Adres” Cinayetinde Sır Perdesi Aralandı: Sanıklara 2’şer Kez Müebbet Hapis Cezası
-
Gündem1 hafta önce
Netanyahu’ya Roketatarla Suikast Girişimi Son Anda Engellendi
-
Gündem4 gün önce
İstanbul’da Haraç Şebekesine Ağır Darbe: Ataşehir’de Oto Galeriye Kalaşnikoflu Dehşet